مصلحت عمومی در اندیشه ی سیاسی خواجه رشید الدین فضل الله همدانی

author

  • حسن زاده, اسماعیل دانشگاه الزهرا
Abstract:

رشیدالدین وزیر‌، مورخ و فیلسوف دوره‌ی ایلخانی‌، که شاهد ویرانی‌های ناشی از یورش‌های چند دهه‌ی مغولان و رفتارهای نظارت‌ناپذیر نیروهای مرکز گریز بود‌،‌برای برای برون رفت از بحران اقتصادی و اجتماعی،‌به اصلاحات بنیادی دست‌ زد. ‌او با آگاهی از اندیشه‌ی ایرانشهری به جایگاه و رابطه‌ی فرمانروا و مردم در جامعه‌، موجودیت حیات سیاسی آن دو را قائم به تداوم این رابطه و حفظ آن جایگاه می‌دانست. رشیدالدین با این پیش فرض به ایجاد اصلاحات دست زد. اصلاحات او دو جانبه بود‌، زیرا هم منافع حکومت را تأمین می‌کرد و هم منافع مردم را حفظ می‌نمود. این مقاله به روش تحلیلی- توصیفی د‌رصدد تبیین و تحلیل جایگاه و اهمیت مصلحت عمومی درنظام اندیشه‌ی سیاسی رشیدالدین است. پاسخ به این پرسش در قالب این فرضیه مورد آزمون قرار می‌گیرد که مصلحت عمومی یکی از محورهای کانونی دستگاه فکری خواجه است،که در چهارچوبش اصلاحات او معنا و مفهوم پیدا می کند. مصلحت عمومی در اندیشه‌ی رشیدالدین با نوعی آگاهی پیشینی همراه بود و نتیجه‌ی اجتناب‌ناپذیر اصلاحات وی به شمار نمی‌آمد. او با آگاهی‌، درصدد اتحاد بین مثال عقلانی ماورایی و جهان مادی بود‌، و باور داشت که با اصلاحات می‌توان "‌نظام احسن ماورایی" را به "نظام احسن دنیایی" تبدیل کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تََاَمّلی در اندیشه اقتصادی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

رشیدالدین فضل‌الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت‌های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم‌گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

full text

تََاَمّلی در اندیشه اقتصادی خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

رشیدالدین فضل الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...

full text

موقوفات خواجه رشیدالدین فضل الله همدانی

چکیده وقف به عنوان یکی از سنت های مهم در تاریخ ایران بعد از اسلام در حیات فرهنگی و تمدنی ایران نقش مهمی داشت. در پی هجوم مغولان به ایران، بسیاری از موقوفات در معرض غارت و بی سامانی قرار گرفت. با تأسیس حکومت ایلخانی تلاش هایی برای جلوگیری از تداوم این وضع شروع شد که باروی کار آمدن غازان خان و اسلام آوردن او و سپس اولجایتو وقف در دوره ای از شکوفایی قرار گرفت. در این میان نقش وزیران و دبیران ایر...

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 1  issue 1

pages  27- 62

publication date 2009-12

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023